Rozwód bez orzekania o winie – co warto wiedzieć?

Jak to mawia jedna z najbardziej inspirujących kobiet naszego pokolenia Fawn Weaver: „Wspaniałe małżeństwo nie jest czymś, co się po prostu dzieje; to coś, co trzeba stworzyć ”.
Niestety jednak nie każdemu, nawet po kilkunastu czy kilkudziesięciu latach związku udaje się zbudować silne, oparte na zaufaniu i głębokich fundamentach małżeństwo. Jeszcze kilkanaście lat temu rozwód był tematem, na który się nie rozmawiało, który wiązał się ze wstydem oraz poczuciem porażki, co jednak wraz z upływem czasu – całe szczęście - całkowicie się zmieniło.

Jak wynika ze statystyk, tylko w pierwszym kwartale 2022 r. do Sądów wpłynęło prawie 20 tysięcy pozwów rozwodowych – co pokazuje, że wraz z biegiem lat znacznie częściej decydujemy się na zakończenie toksycznych, przemocowych i nieszczęśliwych małżeństw. 


Kiedy zatem zdecydować się na rozwód? Odpowiedz sobie na kilka podstawowych pytań?

  • Czy kochasz swojego małżonka i czy on kocha Ciebie?
  • Jak wygląda Wasze małżeństwo? 
  • Czy mieszkacie razem? Jeżeli nie, to dlaczego i kiedy zamieszkaliście osobno?
  • Czy prowadzicie wspólne gospodarstwo domowe? Czy opłacacie razem rachunki, czy wzajemnie się utrzymujecie?
  • Czy współżyjecie ze sobą? Jeżeli nie, to kiedy ustała bliskość pomiędzy Wami?

Są to oczywiście pytania bardzo ogólne, ale myślę że już tylko one pozwolą Ci zdiagnozować to czy Twoje małżeństwo faktycznie istnieje. 

Rozwód bez orzekania o winie jest najczęstszym i „najszybszym” rozwodem, ale również i przy tego rodzaju rozwodzie nie obejdzie się bez zaangażowania sądu. Pozew o rozwód składa się pisemnie do Sądu Okręgowego – możesz dostarczyć go osobiście na biuro podawcze lub wysłać pocztą na pomocą listu poleconego. 

W pozwie należy określić:

  1. Sąd Okręgowy, do którego kierowany jest pozew – sąd, w okręgu którego małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania, a jeżeli tam nie mieszkacie to Sąd według miejsca zamieszkania strony pozwanej, 
  2. Dane strony powodowej (Twoje imię i nazwisko, adres oraz PESEL), 
  3. Dane strony pozwanej (Imię i nazwisko małżonka, adres), 
  4. Wniosek o rozwiązanie małżeństwa, np.:

Wnoszę o rozwiązanie małżeństwa powódki Anny Nowak z pozwanym Janem Nowakiem zawartego w dniu 01 kwietnia 2001 r. w Rzeszowie przez rozwód – bez orzekania o winie”. 

  1. Wniosek w zakresie wykonywania władzy rodzicielskiej, tj. komu winna zostać powierzona władza rodzicielska nad małoletnimi dziećmi stron, tj. obojgu małżonkom albo jednemu z nich a ograniczeniu lub pozbawieniu drugiego,  
  2. Wniosek o ustalenie kontaktów z dziećmi lub wniosek o odstąpienie od ustalania kontaktów (Temat kontaktów był już przeze mnie poruszany w tym WPISIE”, 
  3. Wniosek o ustalenie obowiązku alimentacyjnego na małoletnie dzieci, 
  4. Wniosek o orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania lub odstąpienie od orzeczenia w tym zakresie. 

A co wpisać w uzasadnieniu pozwu?

Pozew o rozwód, jak każde inne pismo sądowe, powinno zawierać uzasadnienie. Najlepszą metodą w sprawach o rozwód jest opisanie tego jak wyglądało małżeństwo stron, kiedy nastąpił rozpad więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej, co było przyczyną rozpadu małżeństwa. Jeżeli z małżeństwa są małoletnie dzieci, to należy wskazać ich liczbę, wiek, wskazać z którym z rodziców powinny zamieszkiwać dzieci oraz wskazać, czy rozwód nie będzie miał niekorzystnych skutków dla pociech. Jeżeli wnosimy o ustalenie kontaktów to należy wskazać, dlaczego zaproponowane przez nas daty i godziny kontaktów są zgodne z dobrem dziecka, etc. Ta sama zasada dotyczy alimentów oraz sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania. Wszystkie te kwestie oraz proponowane przez nas rozwiązania należy skrupulatnie uzasadnić. 

Dodatkowo do pozwu należy dołączyć odpis aktu małżeństwa oraz aktów urodzenia małoletnich dzieci. Możliwe jest także zawnioskowanie o przesłuchanie świadków – wtedy należy wskazać ich imiona i nazwiska, miejsce zamieszkania oraz fakty, które są im znane. Jeżeli jednak decydujesz się na rozwód bez orzekania o winie a druga strona wyrazi na to zgodę, to wnioskowanie świadków może okazać się niepotrzebne. 

Osoba, która wnosi pozew o rozwód, musi się liczyć na wstępie z opłatą sądową w kwocie 600 zł. Gdy sprawa zakończy się wyrokiem bez orzekania o winie, wówczas zwracana jest połowa tej opłaty (300 zł), czyli w sumie opłata sądowa kosztuje cię 300 zł.

I co dalej?

Następnie Twój pozew Sąd Okręgowy przesyła do strony pozwanej i zakreśla jej termin do złożenia odpowiedzi. Drugi małżonek ma prawo do analogicznego do Ciebie złożenia wniosku o rozwiązanie małżeństwa bez orzekania o winie, ale także ma prawo żądać ustalenia przez Sąd, które z małżonków winno ponosić winę za rozpad małżeństwa – o czym więcej w dalszych wpisach. 

Należy zatem ponownie podkreślić, że jeżeli Ty jak i Twój małżonek/małżonka chcecie by rozwód był orzeczony bez winy, to takie stanowiska klarownie powinny być wyartykułowane w pozwie i odpowiedzi na pozew. Jeżeli takich zgód/oświadczeń nie będzie, to rolą sądu będzie wskazanie osoby, która ponosi winę. 

Od momentu złożenia pozwu o rozwód do pojawienia się sprawy na wokandzie – w zależności od Sądu Okręgowego – może minąć od 3 do nawet kilkunastu miesięcy. Jeżeli dwie strony zgodnie oświadczają, że doszło np. do niezgodności charakterów i zgodnie wnoszą o rozwód bez orzekania o winie, to sprawa przebiegnie dość szybko. Strony, które porozumiały się i wiedzą jak rozwiązać kwestię sprawowania władzy rodzicielskiej, wysokości alimentów, częstotliwości i charakteru kontaktów mogą liczyć na szybką rozprawę i satysfakcjonujący dla nich  wyrok.

Plusem zatem rozwodu bez orzekania o winie jest szybkość postępowania, mniejsze koszty oraz zdecydowanie mniejszy stres. 

Jakie są jednak minusy?

Rodzaj rozwodu ma wpływ na alimenty pomiędzy byłymi małżonkami. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie możesz żądać alimentów od byłego małżonka tylko, gdy znajdziesz się w bardzo trudnej sytuacji materialnej (tzw. niedostatek). To oznacza, że przy tym rodzaju rozwodu sąd przyzna Ci alimenty od byłego małżonka bardzo rzadko

Natomiast przy rozwodzie z orzekaniem o winie możesz żądać alimentów od byłego małżonka, jeżeli został on uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa oraz jeżeli po rozwodzie Twoja sytuacja materialna uległa istotnemu pogorszeniu. Koniecznym warunkiem jest zatem, abyś był niewinny, a Twój małżonek wyłącznie winny rozpadu Waszego związku. Ponadto, aby uzyskać alimenty od byłego małżonka wcale nie musisz być w niedostatku. Wystarczy, że Twój standard życia po rozwodzie się znacznie pogorszył. To oznacza, że przy rozwodzie z orzekaniem o winie masz dużo większe szanse na uzyskanie alimentów niż przy rozwodzie bez orzekania o winie

Co więcej, to w jaki sposób się rozwiedliśmy może mieć wpływ na podział majątku. Zgodnie ze złotą zasadą prawa rodzinnego oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Co do zasady rozwód z orzeczeniem o winie nie wpływa na sposób podziału majątku między małżonkami. Jednakże zgodnie z orzecznictwem podział majątku po rozwodzie nie może zostać przeprowadzony na niekorzyść małżonka niewinnego.


Na koniec.

Już na koniec, chciałabym podkreślić, że przepisy nie zabraniają oraz nie regulują konkretnej formy, w jakiej pozew musi wpłynąć do sądu (oprócz oczywiście tego, że powinien być w formie pisemnej ze wskazaniem wyżej wymienionych elementów). To oznacza, że jeśli tylko czujesz się na siłach – możesz samodzielnie przygotować taki dokument.

Klienci często w pierwszej kolejności szukają informacji w sieci, opierając się na dostępnych wzorach pism i w ten sposób piszą swój pozew. Oczywiście nie jest złym wyborem. Każdy z nas zna swoje małżeństwo najlepiej, jednakże bazując na doświadczeniu mogę doradzić, że warto przynajmniej skonsultować się z adwokatem. Adwokat oceni podnoszone przez Ciebie argumenty. Spokój i pewność, jaką gwarantuje Ci fachowa porada może okazać się kluczowa dla przebiegu sprawy. Nikt przecież nie chce narażać się na dodatkowy stres w tym i tak trudnym wydarzeniu, jakim jest rozwód.

Potrzebujesz pomocy przy swoim rozwodzie? Niezależnie czy jesteś na etapie wnoszenia powództwa, składania odpowiedzi na pozew czy już w trakcie postępowania rozwodowego zapraszam do kontaktu; 

adw. Diana Jezior – Skóra